शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर! शासनाकडून आर्थिक मदतीचा मोठा निर्णय |
शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर! शासनाकडून आर्थिक मदतीचा मोठा निर्णय |शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर! शासनाकडून आर्थिक मदतीचा मोठा निर्णय |शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर! शासनाकडून आर्थिक मदतीचा मोठा निर्णय |शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर!
शासनाकडून आर्थिक मदतीचा मोठा निर्णय |मराठवाडा: दुष्काळाची भूमी की जलप्रलयाचा केंद्रबिंदू?
कधी काळी दुष्काळाच्या छायेत अडकलेला आणि पाण्यासाठी आसुसलेला मराठवाडा, आज अक्षरशः जलप्रलयाशी झुंज देतो आहे. ज्यांच्या जीवनात प्रत्येक थेंबाचं मोल होतं, त्या शेतकऱ्यांच्या जमिनीतून सध्या नदीसारखं पाणी वाहतंय.
ही परिस्थिती म्हणजे निसर्गाचा क्रूर विनोद वाटावा, अशीच आहे. ज्यांनी पाण्याचं दुर्भिक्ष्य पाहिलं, त्याच माणसांना आज ओल्या दुष्काळाची भीषण झळ सोसावी लागते आहे. गावोगावी पूरपरिस्थिती निर्माण झाली आहे. मराठवाड्यात अनेक ठिकाणी घरं पाण्यात बुडाली आहेत, अनेक जणांना छतावर आसरा घ्यावा लागतोय. काही ठिकाणी लोकांना घरातून रस्त्यावर पोहत बाहेर यावं लागलंय — ही परिस्थिती अतिशय धक्कादायक आणि मन हेलावून टाकणारी आहे.
भयानक वास्तव: जीवितहानी आणि नष्ट झालेली शेती
फक्त मराठवाड्यात पावसामुळे आतापर्यंत ८ लोकांचा मृत्यू झाल्याचं वृत्त आहे. सोलापूर, बीड, लातूर, उस्मानाबाद या भागांत अनेक भाग जलमय झाले आहेत. शेतातली पिकं आडवी झाली आहेत. संपूर्ण गावं पाण्याच्या वेढ्यात सापडली आहेत. ड्रोनमधून घेतलेली दृश्यं पाहिल्यावर लक्षात येतं की, हेसर्व काही एखाद्या पुराच्या चित्रपटात घडावं असंच वाटतं — पण हे वास्तव आहे.
मदतीसाठी लष्कर आणि एनडीआरएफच्या तुकड्या कामाला लागल्या आहेत. काही ठिकाणी हेलिकॉप्टरमधून रेस्क्यू ऑपरेशन सुरु आहेत. हजारो नागरिकांना सुरक्षितस्थळी हलवण्यात आलं आहे.
"ओला दुष्काळ" म्हणजे काय?
सध्या शेतकऱ्यांकडून "ओला दुष्काळ" जाहीर करण्याची जोरदार मागणी होते आहे. म्हणजेच अति पावसामुळे शेतीचं, मालमत्तेचं आणि जनावरांचं झालेलं नुकसान. हे केवळ पिकांच्या नुकसानीपुरतं मर्यादित नाही, तर संपूर्ण ग्रामीण अर्थव्यवस्थेवर त्याचा परिणाम होतो.
मग एवढा पाऊस का पडतोय महाराष्ट्रात?
2025 चं हे पावसाळं सरासरीच्या तुलनेत अधिकच सक्रिय झालं आहे. हवामान तज्ञ सांगतात की:
हवेचा दाब आणि तापमानातील बदल यामुळे बंगालच्या उपसागरात आणि अरबी समुद्रात कमी दाबाचे पट्टे वारंवार तयार होत आहेत.
यामुळे जोरदार मान्सून हवामान महाराष्ट्राच्या दिशेने वळत आहे.
El Niño चा प्रभाव कमी झाल्यानंतर La Niña च्या स्थितीकडे वाटचाल होते आहे, ज्यामुळे दक्षिण-पश्चिम मान्सून अधिक सक्रीय झाला आहे.
हवामान बदल (Climate Change) हेही मोठं कारण आहे. तापमानवाढीमुळे ढगांचा जोर वाढतो आहे, परिणामी पावसाच्या सत्रात असामान्य वाढ होते आहे.
पावसाचे अलर्ट नेमके काय असतात?
भारतीय हवामान विभाग (IMD) पावसाच्या इशाऱ्यांसाठी विविध प्रकारचे अलर्ट जारी करतो:
1. ग्रीन अलर्ट – सर्वसामान्य स्थिती. विशेष धोका नाही.
2. येलो अलर्ट – हवामान बदलात सौम्य इशारा. सजग राहा.
3. ऑरेंज अलर्ट – धोका संभवतो. स्थानिक प्रशासन सज्ज राहावं.
4. रेड अलर्ट – अत्यंत गंभीर स्थिती. मोठ्या प्रमाणावर नुकसान किंवा धोका संभवतो.
सध्या मराठवाडा, विदर्भ आणि उत्तर महाराष्ट्रातील अनेक जिल्ह्यांना ऑरेंज आणि रेड अलर्ट जारी झाले आहेत.
तज्ञ काय सांगतायत?
हवामान तज्ञांनी यंदाचा पावसाळा 'अनपेक्षित' आणि 'असामान्य' असं घोषित केलं आहे. "जगभरातील हवामान बदलाचा हा एक थेट परिणाम आहे," असं अनेक संशोधक आणि पर्यावरण तज्ज्ञ स्पष्टपणे सांगतात. समुद्रातील तापमानवाढ, वातावरणातील कार्बनडाय ऑक्साइडचं प्रमाण, आणि शहरांची वाढलेली गरमी — या सर्व गोष्टी हवामानचक्र बिघडवायला जबाबदार आहेत.
---
समारोप: निसर्गाशी लढा आणि नव्या दिशा
महाराष्ट्रासारख्या कृषिप्रधान राज्यात हवामानाचं असं बेभरवशी होणं हे केवळ नैसर्गिक संकट नाही, तर सामाजिक-आर्थिक संकट बनू लागलं आहे. आज आपल्याला फक्त मदतकार्य आणि तातडीचा प्रतिसाद यावरच नाही, तर दीर्घकालीन उपाययोजनांवर भर द्यायला हवा. जलसंधारण, पावसाचं अचूक मोजमाप, शेतीसाठी नवीन तंत्रज्ञान आणि हवामान अनुकूल पिकांची निवड – हे पुढील काळात अत्यावश्यक ठरेल.
मराठवाड्याच्या मातीने खूप सोसलंय, आता वेळ आहे तिच्या सुरक्षेसाठी नव्या दृष्टीकोनाने विचार करण्याची.
टिप्पणी पोस्ट करा